Επιστροφή προς τα ... μπρος!

Επιστροφή προς τα ... μπρος!

ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ

ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ
ΝΑ ΘΕΜΕΛΕΙΏΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΌ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΙΣΌΤΗΤΑΣ

Αποανάπτυξη-Τοπικοποίηση -Αυτονομία- Άμεση Δημοκρατία-Ομοσπονδιακός Κοινοτισμός

Τον Μάιο του 2020, μια ομάδα περισσότερων από 1.100 υποστηρικτών της «Αποανάπτυξης», υπέγραψε ένα μανιφέστο καλώντας τις κυβερνήσεις να αδράξουν την ευκαιρία και να στραφούν προς ένα «ριζικά διαφορετικό είδος κοινωνίας, αντί να προσπαθούν απεγνωσμένα να θέσουν ξανά σε λειτουργία την «καταστροφική ανάπτυξη». Η Συνδημία του κοροναϊού δείχνει ότι θα χρειασθεί να γίνουν μεγάλες αλλαγές, αν δεν θέλουμε να πάμε στην κατάρρευση! Ειδικά για την μετά-COVID Ελλάδα: Για να ξεφύγει η χώρα από τη μέγγενη των χρεών, από την φτωχοποίηση και το πολιτισμικό αδιέξοδο, καθώς και από την κατάθλιψη και την μεμψιμοιρία στην οποία έχει πέσει ο πληθυσμός της-ιδίως μετά το σοκ της πανδημίας και τον εγκλεισμό του στα σπίτια- θα χρειασθεί, μετά το πέρασμα της καταιγίδας, να αναπτερωθεί το ηθικό του μέσα από μια στροφή προς μια ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση . Εφαλτήρας μπορεί να γίνει ο αγροδιατροφικός τομέας και στη συνέχεια ο μεταποιητικός ένδυσης- υπόδησης, ο ενεργειακός και ο ήπιος ποιοτικός τουρισμός να την συμπληρώσουν. Είναι μια εναλλακτική στη σημερινή κυρίαρχη κατεύθυνση, που δεν χρειάζονται κεφάλαια, ξένες επενδύσεις, χωροταξικά σχέδια, υπερτοπικές συγκεντρώσεις, μεγαλεπήβολα και εξουθενωτικά μεγέθη και ρυθμούς. Η κατεύθυνση της Αποανάπτυξης-Τοπικοποίησης -Αυτονομίας- Άμεσης Δημοκρατίας-Ομοσπονδιακού Κοινοτισμού θα μπορούσε να είναι η διέξοδος για την χώρα, στην μετά-COVID εποχή!

Κυριακή 7 Αυγούστου 2011

Eξηντα έξι χρόνια από τη Χιροσίμα: Τα ΜΜΕ και η καταστροφή

«Ενας ευχάριστος τρόπος θανάτου»
Υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, η κορυφαία στιγμή του εικοστού αιώνα. Οχι μόνο για το μέγεθος της ανθρώπινης τραγωδίας αλλά -κυρίως- γιατί μας εισήγαγε σε μια ολωσδιόλου καινούρια εποχή: την εποχή που γνωρίζουμε πια ότι η ανθρωπότητα έχει αποκτήσει τα μέσα για να εξαφανίσει μέσα σε ελάχιστο χρόνο κάθε ίχνος ζωής πάνω στη Γη. Ο λόγος για τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα πριν από 57 χρόνια – στις 8.16′ π.μ. τοπική ώρα της 6ης Αυγούστου 1945.
Τι είδους κάλυψη επιφύλαξαν σ’ αυτό το καθοριστικό συμβάν τα ΜΜΕ της εποχής; Με δεδομένο τον τερματισμό του πολέμου τις επόμενες μέρες και την άρση της προληπτικής λογοκρισίας στις χώρες της Δύσης, θα περίμενε κανείς ότι οι διαστάσεις και οι συνέπειες του πρώτου «πυρηνικού πλήγματος» της ανθρώπινης ιστορίας αντιμετωπίστηκαν με το προβλεπόμενο ενδιαφέρον και τη δέουσα σοβαρότητα.
Συνέβη ακριβώς το αντίθετο: ένας συνδυασμός λογοκριτικών παρεμβάσεων, συμμόρφωσης προς τα «εθνικά συμφέροντα» και υπόκλισης στις επιταγές του θεάματος, οδήγησαν σε μια ειδησεογραφία που θυμίζει απελπιστικά τις αντίστοιχες επιδόσεις των ημερών μας.
Μια πολύ έγκυρη πηγή
Αυτό που πραγματικά συνέβη στη Χιροσίμα η ανθρωπότητα το πληροφορήθηκε έτσι, όχι από τα γνωστά ονόματα της δημοσιογραφίας, αλλά από έναν «εθνικά ύποπτο» αουτσάιντερ -τον αριστερό Αυστραλό Ουίλιαμ Μπάρτσετ, ανταποκριτή τότε της λονδρέζικης «Daily Express», που σνομπάρισε τις προτεραιότητες των ημερών για ν’ αναζητήσει την ουσία των πραγμάτων. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή!
* Η επιστημονική έρευνα που οδήγησε στην κατασκευή της ατομικής βόμβας («Σχέδιο Μανχάταν») υπήρξε, όπως είναι φυσικό, μια άκρως απόρρητη διαδικασία. Ευθύς εξαρχής, ωστόσο, οι επικεφαλής φρόντισαν να τακτοποιήσουν το ζήτημα της ειδησεογραφικής διαχείρισής του, προσλαμβάνοντας τον κατάλληλο άνθρωπο.
* Δημοσιογράφος του «επιστημονικού τμήματος» των «New York Times» από το 1930, ο 57χρονος Ουίλιαμ Λόρενς ειδοποιήθηκε στις αρχές του 1945 από τον αρχισυντάκτη του ότι ο επικεφαλής του «Σχεδίου Μανχάταν», στρατηγός Λέσλι Γκρόουβς, «θέλει να τον δει».
* Η συνάντηση των δύο ανδρών κατέληξε σε συμφωνία να «δανείσουν» οι «Times» το δημοσιογράφο τους στο πρόγραμμα, διατηρώντας τον ταυτόχρονα στο μισθολόγιο.
* Ο Λόρενς εγκαταστάθηκε στην εργαστηριούπολη του Λος Αλαμος, στο Νιου Μέξικο, παρακολουθώντας από κοντά τα τελικά στάδια της κατασκευής της ατομικής βόμβας, χωρίς -εννοείται- να γράφει το παραμικρό.
* Το πρώτο καθήκον που του ανατέθηκε ήταν η παραπλάνηση των τοπικών ΜΜΕ (και του κοινού) αμέσως μετά τη δοκιμαστική έκρηξη της πρώτης ατομικής βόμβας στο πεδίο βολής του Αλαμογκόρντο, στις 16 Ιουλίου 1945.
* Ενώ τα ακριβή αποτελέσματα του «πειράματος» ήταν άγνωστα ακόμη και στους ειδικευμένους επιστήμονες του προγράμματος, ο Λόρενς ετοίμασε εκ των προτέρων 4 δελτία τύπου τα οποία έκαναν λόγο για τυχαία «έκρηξη μιας αποθήκης πυρομαχικών», με διαφορετική εκτίμηση για την έκταση των ζημιών.
Ενας αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών, ο Φιλ Μπέλτσερ, ανέλαβε να μεταφέρει το «σωστό» δελτίο στα κοντινότερα γραφεία του Ασοσιέιτεντ Πρες, στο Αλμπουκέρκε.
* Ακολούθησε, στις 6 Αυγούστου, ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα. Το νέο ανακοινώθηκε επίσημα από τον ίδιο τον αμερικανό πρόεδρο Χάρι Τρούμαν, με ένα κείμενο που είχε συντάξει ο Αρθουρ Πέιτζ (αντιπρόεδρος του τμήματος δημόσιων σχέσεων της εταιρείας ΑΤ&Τ και ταυτόχρονα επικεφαλής της Επιτροπής Πρόνοιας και Αναψυχής των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ):
**«Πριν από 16 ώρες», έλεγε το διάγγελμα, «αμερικανικό αεροπλάνο έριξε μια βόμβα στη Χιροσίμα, μια σημαντική βάση του ιαπωνικού στρατού. Η βόμβα είχε ισχύ περισσότερη από 20.000 τόνους ΤΝΤ. Είναι μια ατομική βόμβα. Εχουμε δαμάσει τη βασική δύναμη του σύμπαντος. Η δύναμη από την οποία ο ήλιος αντλεί τη δύναμή του εξαπολύθηκε ενάντια σ’ εκείνους που έφεραν τον πόλεμο στην Απω Ανατολή».
Για την ευρύτερη διαφώτιση του κοινού, η επίσημη αυτή ανακοίνωση συνοδεύτηκε από μια σειρά 14 άρθρων με το ιστορικό της απόκτησης του νέου υπερόπλου και τις επιθυμητές επιστημονικές διευκρινίσεις. Συγγραφέας αυτών των κειμένων, που είχαν συνταχθεί εκ των προτέρων και διοχετεύτηκαν σε όλα τα αμερικανικά ΜΜΕ, ήταν -ποιος άλλος;- ο Ουίλιαμ Λόρενς.
Το πανέμορφο μανιτάρι
**Μερικές μέρες αργότερα, ο ίδιος δημοσιογράφος ήταν ο μόνος που είχε την τιμή να παρακολουθήσει ζωντανό, μέσα από τον πυργίσκο του ιπτάμενου υπερφρουρίου «Μεγάλος Καλλιτέχνης», τον ατομικό βομβαρδισμό του Ναγκασάκι.
Η περιγραφή του δημοσιεύθηκε στους «New York Times» στις 9 Σεπτεμβρίου κι αποτελεί μνημείο εξωραϊσμού της στιγμιαίας εξολόθρευσης δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, μέσα από την προσφυγή σε λυρικούς τόνους και λογοτεχνίζοντα σχήματα λόγου:
**«Κάπου πέρα απ’ αυτά τα απέραντα βουνά από άσπρα σύννεφα», γράφει, «απλώνεται η Ιαπωνία, η χώρα του εχθρού μας. Σε τέσσερις περίπου ώρες από τώρα, μια από τις πόλεις της, που κατασκευάζει πολεμικά όπλα για να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας, θα σβηστεί από το χάρτη χάρη στο μεγαλύτερο όπλο που φτιάχτηκε ποτέ από άνθρωπο. Σε ένα δεκάκις εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου, ένα θραύσμα του χρόνου που είναι αδύνατο να μετρηθεί από οποιοδήποτε ρολόι, ένας ανεμοστρόβιλος εξ ουρανού θα κονιορτοποιήσει χιλιάδες κτίρια και δεκάδες χιλιάδες κατοίκους της.
»Νιώθει άραγε κανείς οποιαδήποτε συμπόνοια ή οίκτο για τους φτωχοδιάβολους που θα πεθάνουν; Οχι, όταν σκεφτεί κανείς το Περλ Χάρμπορ και την πορεία θανάτου στο Μπαταάν.
»Οι άνεμοι της μοίρας φάνηκαν να ευνοούν κάποιες γιαπωνέζικες πόλεις, που πρέπει να παραμείνουν ανώνυμες. Κάναμε κύκλους πάνωθέ τους ξανά και ξανά, χωρίς να βρούμε το παραμικρό άνοιγμα στην πυκνή ομπρέλα από σύννεφα που τις κάλυπτε. Η μοίρα επέλεξε το Ναγκασάκι σαν τον ύστατο στόχο.
»Παρατηρητές στην ουρά του σκάφους μας είδαν μια γιγάντια μπάλα φωτιάς να υψώνεται. Δεν ήταν πλέον καπνός, σκόνη ή σύννεφο φωτιάς. Ηταν ένα ζωντανό πλάσμα, ένα νέο είδος που γεννιόταν μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας. Η βάση του ήταν καφετιά, το κέντρο του κεχριμπαρένιο, η κορυφή του λευκή.
»Το μανιτάρι ήταν ακόμη πιο ζωντανό απ’ ό,τι η στήλη, κοχλάζοντας και βράζοντας σε μια κοινότοπη παραφορά κρεμώδους αφρού, τσιτσιρίζοντας προς τα πάνω κι ύστερα κατεβαίνοντας προς τη Γη, χίλιοι παλιοί πιστοί θερμοπίδακες τυλιγμένοι σε έναν. Εξακολούθησε να παλεύει σε μια στοιχειώδη παραφορά, σαν ένα πλάσμα που σπάζει τα δεσμά που το κρατούσαν υποταγμένο.
»Ενα δεύτερο μανιτάρι ξεπετάχτηκε κι άρχισε να επιπλέει μέσα στο γαλάζιο, αλλάζοντας το σχήμα του με αυτό ενός λουλουδιού, τα γιγάντια πέταλά του γυριστά προς τα κάτω, κρεμώδες λευκό απέξω, ροζ από μέσα. Διατηρούσε ακόμη αυτό το σχήμα όταν το κοιτάξαμε για τελευταία φορά, από μια απόσταση 200 περίπου μιλίων».
* Οταν οι αναγνώστες διάβαζαν αυτή την ενθουσιώδη περιγραφή, η φρικαλέα πραγματικότητα της Χιροσίμα είχε πάψει ν’ αποτελεί στρατιωτικό απόρρητο: Τέσσερις μέρες πριν, η «Daily Express» δημοσίευε το πρώτο ρεπορτάζ από τη βομβαρδισμένη πόλη -και η διαπιστευμένη δημοσιογραφία του Λόρενς και των «Times» απλώς προσπαθούσε να δικαιολογήσει, μέσα από αισθητικές ακροβασίες, τα αδικαιολόγητα.

Στις 15 Αυγούστου η Ιαπωνία συνθηκολόγησε και, λίγες μέρες μετά, οι πρώτες κατοχικές δυνάμεις αποβιβάζονταν στη Γιοκοσούκα. Μαζί τους ήταν δυο δημοσιογράφοι: ο Μπιλ Μακ Γκάφιν της «Chicago Daily News» κι ο Μπάρτσετ της «Daily Express».
Ακολουθώντας το ρεύμα των ημερών, ο πρώτος κατευθύνθηκε -όπως και το σύνολο των δυτικών συναδέλφων του- στο Τόκιο, για να καλύψει ζωντανά την τελετή παράδοσης της Ιαπωνίας πάνω στο θωρηκτό «Μισούρι» (2 Σεπτεμβρίου).
* Την ίδια ακριβώς μέρα, στις 6 το πρωί, ο Μπάρτσετ έφευγε με το τρένο για τη Χιροσίμα...

«Η ατομική πανούκλα»
Η εικόνα που αντίκρισε είναι συγκλονιστική:
**«Καθώς περπατούσα κατά μήκος αυτών των δρόμων, είχα το συναίσθημα πως είχα μεταφυτευτεί σ’ έναν πλανήτη χτυπημένο απ’ το θάνατο. Τα πάντα ήταν καταστροφή κι απελπισία. Παχιά γκρίζα σύννεφα βάραιναν πάνω σ’ αυτό το τίποτα που κάποτε υπήρξε μια πόλη περισσότερων από 200.000 κατοίκων. Θειούχοι ατμοί ανέβαιναν από σχισμάδες του εδάφους, αναδύοντας μια μυρωδιά οξεία και διαπεραστική. Ελάχιστοι περαστικοί κινούνταν βιαστικά σιωπηλοί στους δρόμους, τα πρόσωπά τους καλυμμένα με άσπρη μάσκα.
»Οι πολυκατοικίες είχαν μετατραπεί σε σκόνη, μια σκόνη γκρίζα και κόκκινη που οι βροχές είχαν σκληρύνει και μετασχηματίσει σε πρανή και αναχώματα.
»Η βόμβα είχε εκραγεί πριν από ένα μήνα, και κανένα ίχνος πράσινου δεν είχε προλάβει να μαλακώσει τούτες τις ζωντανές πληγές» (W. Burchett, «Le Passeport», σ. 162).
* Η συγκλονιστικότερη, ωστόσο, αποκάλυψη του Μπάρτσετ αφορά τα καταστροφικά αποτέλεσματα όχι της ίδιας της ατομικής έκρηξης αλλά της ραδιενέργειας που αυτή εξαπέλυσε στο περιβάλλον.
Δημοσιευμένη στις 5 Σεπτεμβρίου στην «Daily Express», η ιστορική ανταπόκρισή του έφερε τον τίτλο «Η ατομική πανούκλα» και τον υπότιτλο «Προειδοποίηση προς την ανθρωπότητα»:
**«Βρήκα ανθρώπους», διαβάζουμε, «οι οποίοι όταν έπεσε η βόμβα δεν υπέστησαν το παραμικρό τραύμα, αλλά τώρα πεθαίνουν από τ’ αλλόκοτα επακόλουθά της.
»Χωρίς εμφανή λόγο, η υγεία τους αρχίζει να κλονίζεται. Χάνουν την όρεξή τους. Τα μαλλιά τους πέφτουν. Γαλαζωπά σημάδια εμφανίζονται στα σώματά τους. Κι ύστερα αρχίζουν να αιμορραγούν από τ’ αυτιά, τη μύτη και το στόμα.
»Στην αρχή, μου είπαν οι γιατροί, νομίσαμε ότι αυτά ήταν τα συμπτώματα γενικότερης εξασθένησης. Εκαναν στους ασθενείς ενέσεις βιταμίνης Α. Τα αποτελέσματα ήταν φρικαλέα. Η σάρκα άρχισε να σαπίζει και να ανοίγει στο σημείο που έγινε η τρύπα από τη βελόνα της ένεσης. Και σε κάθε περίπτωση, το θύμα πέθαινε.
»Αυτό είναι ένα από τα συμπτώματα της πρώτης ατομικής βόμβας που έριξε ποτέ άνθρωπος και δεν θέλω να δω άλλα δείγματά της».
...

Πηγή: ο Ιός της Ελευθεροτυπίας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου